Σε όλους έχει τύχει κάποιες φορές να μην έχουμε «καλή διάθεση» ή να ξεκινάμε τη μέρα με καλή διάθεση και στην πορεία να συμβαίνει κάτι που μας προκαλεί εκνευρισμό, θυμό, απογοήτευση και άλλα δυσάρεστα συναισθήματα με αποτέλεσμα να «χαλάει η μέρα μας».
Και πιστεύουμε ότι «η μέρα μας χάλασε» εξαιτίας του γεγονότος που συνέβη. Για παράδειγμα, δεν μας πήραν στη δουλειά που είχαμε δώσει συνέντευξη και νευριάζουμε, θυμώνουμε ή στεναχωριόμαστε, κατηγορούμε τον εαυτό μας ή τον υπεύθυνο προσλήψεων. Μένουμε με το θυμό ή την απογοήτευση και συμπεριφερόμαστε ανάλογα: δε στέλνουμε βιογραφικό στην επόμενη αγγελία που βλέπουμε «γιατί όλα τα ίδια είναι και σιγά μη με πάρουν», τσακωνόμαστε με το σύντροφό μας για κάτι ασήμαντο, ακυρώνουμε την βραδυνή έξοδο, κλπ. κλπ. κλπ. Με τον καιρό η ζωή μας καταλήγει να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εξωτερικά γεγονότα. Κι όμως, μπορούμε ανά

πάσα στιγμή να ανακτήσουμε τον έλεγχο της διάθεσης και της συμπεριφοράς μας, να ξαναγίνουμε κύριοι της ζωής μας, αρκεί να κατανοήσουμε τη σχέση μεταξύ των εξωτερικών γεγονότων, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς μας. Σύμφωνα με τον Dr Albert Ellis ανάμεσα στο γεγονός και στο συναίσθημα υπάρχουν οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις μας για το γεγονός. Αυτές είναι ο καθοριστικός παράγοντας για το συναίσθημα που θα νιώσουμε και τη συμπεριφορά που θα ακολουθήσει.
Στο προηγούμενο παράδειγμα, σκεφτόμαστε ότι «επειδή δεν πήρα τη δουλειά (γεγονός), είμαι πολύ απογοητευμένος (συναίσθημα) και γι’αυτό κλείνομαι στο σπίτι μου και δεν κάνω τίποτα (συμπεριφορά)». Φαίνεται λογικό, αλλά παραβλέπει ένα κρίσιμο μέρος που σχετίζεται με τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις μας, που στην περίπτωση αυτή θα μπορούσαν να είναι: «δεν είμαι ικανός να βρω μια δουλειά και οι άλλοι δεν με εκτιμούν».
Άρα, το γεγονός μπορεί να επηρεάσει τα συναισθήματά μας, αλλά ο καθοριστικός παράγοντας είναι αυτό που πιστεύουμε ότι σημαίνει το γεγονός για εμάς. Μπορεί αυτό που πιστεύουμε να είναι απλά η φωνή του σαμποτέρ μας. Αν εξετάσουμε προσεκτικά τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις μας για τα γεγονότα, μπορούμε να βιώνουμε λιγότερα αρνητικά συναισθήματα και να συμπεριφερόμαστε όπως πραγματικά θέλουμε.
Για να το πετύχουμε, χρειάζεται να αναγνωρίσουμε το γεγονός, να εντοπίσουμε την πεποίθηση και να εξετάσουμε την αλήθεια και την ακρίβειά της. Πόσο αλήθεια είναι αυτό που πιστεύω; Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί; Αν ένας φίλος μου είχε το ίδιο θέμα, πόσο αυστηρά θα τον έκρινα; Στη συνέχεια, μπορούμε να διαμορφώσουμε μια πιο ρεαλιστική στάση που συμβάλλει στη συναισθηματική μας ισορροπία και οδηγεί σε συμπεριφορές που μας εξυπηρετούν καλύτερα.
Σε καμία περίπτωση δεν ισχυρίζομαι ότι πρέπει όλοι κάθε στιγμή να είμαστε κεφάτοι, γελαστοί και χαρούμενοι, ανεξάρτητα από το τι μας συμβαίνει. Όλοι, όμως, έχουμε το δικαίωμα και τη δυνατότητα να επιλέγουμε τη διάθεση και τις αντιδράσεις μας. Η κατανόηση της σχέσης μεταξύ εξωτερικών γεγονότων, πεποιθήσεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να το καταφέρουμε.