Πολλοί υποστηρίζουν ότι «στόχος χωρίς πλάνο είναι απλά ευχή» και η εμπειρία τους δικαιώνει. Πλάνο είναι το σύνολο των ενεργειών που χρειάζονται για να πάμε από το σημείο που βρισκόμαστε στο σημείο που θέλουμε, δηλαδή οι απαιτούμενες ενέργειες για την επίτευξη του στόχου. Ονομάζουμε Plan A το πρώτο σύνολο ενεργειών που θέτουμε σε εφαρμογή και φυσικά θέλουμε να είναι επιτυχές. Αν όχι, προχωράμε στο Plan B, C, D… Ίσως είναι χρήσιμο να διαμορφώνουμε εξαρχής ένα – δύο εναλλακτικά πλάνα δράσης, αλλά είναι κρίσιμο να κάνουμε ότι μπορούμε προκειμένου να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας του Plan A.
Γιατί, όμως, αποτυγχάνει το Plan Α; Και τι μπορούμε να κάνουμε για να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας του;
Ο κυριότερος λόγος αποτυχίας είναι ότι δημιουργείται για εξυπηρετήσει ένα στόχο που δεν είναι πραγματικά «δικός μας» ή δεν είναι αρκετά σημαντικός για εμάς. Όσο καλό κι αν είναι το πλάνο, όταν ο στόχος δεν είναι σημαντικός, έχουμε μειωμένη αυτο-παρακίνηση, κάθε εμπόδιο φαντάζει ανυπέρβλητο και εύκολα σταματάμε την προσπάθεια. Όταν ο στόχος είναι σημαντικός, οι λόγοι αποτυχίας του Plan A σχετίζονται με το σχεδιασμό και το περιεχόμενό του. Πιο συγκεκριμένα, κατά την επιλογή των ενεργειών, περιοριζόμαστε στα «συνηθισμένα», σε αυτά που κάνουν οι άλλοι, δεν εξετάζουμε αρκετές εναλλακτικές προσεγγίσεις και δεν ανακαλύπτουμε όλα όσα θα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερα και ευκολότερα, καταλήγοντας έτσι σε ενέργειες περιορισμένης αποτελεσματικότητας. Επίσης, συχνά παραβλέπουμε ή υποτιμούμε πιθανά εμπόδια και όταν αυτά εμφανιστούν, όντας εντελώς απροετοίμαστοι να τα διαχειριστούμε, εγκαταλείπουμε το πλάνο στο σύνολό του. Αντιστοίχως, κατά το σχεδιασμό του πλάνου αγνοούμε τη συνολική επίδραση του περιβάλλοντος και δίνουμε ελάχιστη ή καθόλου προσοχή στην ανάπτυξη υποστηρικτικών δομών, μηχανισμών δηλαδή που θα υποστηρίξουν την υλοποίηση του πλάνου. Τέλος, συχνά προσπαθούμε να υλοποιήσουμε το πλάνο χωρίς την παραμικρή παρέκκλιση από τον αρχικό σχεδιασμό, ξεχνώντας ότι αυτός αναφερόταν στο μέλλον. Έτσι, χωρίς τακτική παρακολούθηση του πλάνου χάνουμε τη δυνατότητα να κάνουμε κατάλληλες παρεμβάσεις για να εξασφαλίσουμε την επιτυχία του.
Συνεπώς, οι πιθανότητες επιτυχίας του Plan A αυξάνονται σημαντικά όταν:
• ο στόχος που εξυπηρετεί το πλάνο είναι δικός μας και είναι σημαντικός
• περιλαμβάνουμε στο πλάνο ενέργειες που όντως μπορούμε να υλοποιήσουμε, έχοντας διερευνίσει και αξιοποιήσει όλες μας τις γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες
• έχουμε προβλέψει πιθανά εμπόδια και έχουμε διαμορφώσει τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης
• έχουμε αξιοποιήσει τις δυνατότητες που προσφέρει το περιβάλλον και έχουμε αναπτύξει υποστηρικτικές δομές
• παρακολουθούμε στενά την εξέλιξη του πλάνου, διατηρούμε την ευελιξία μας και κάνουμε εγκαίρως τις προσαρμογές που χρειάζονται.
Φυσικά, αποτυχία του plan A δε πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγεί στην εγκατάλειψη ενός σημαντικού στόχου. Μπορούμε να προχωρήσουμε με το plan B και όσα ακόμη χρειαστούν, αξιοποιώντας τις γνώσεις που ακοκομίσαμε από τα προηγούμενα. Ας θυμόμαστε, όμως, ότι κάθε πλάνο που θέτουμε σε εφαρμογή, θέλουμε να πετύχει. Όσο περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας του εξασφαλίσουμε, τόσο λιγότερα εναλλακτικά θα χρειαστούμε μέχρι να πετύχουμε το στόχο μας!
..